Materiały dotyczące miasta Mińsk Mazowiecki oraz otaczającej go gminy

Rozkazem Dowódcy Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej z dnia 28 listopada 2000 roku z dniem 1 stycznia 2001 roku została sformowana 23 Baza Lotnicza. Wraz z 1 eskadrą lotnictwa taktycznego powstała ona w miejsce rozformowanego 1 pułku lotnictwa myśliwskiego „Warszawa”. Wobec tego odziedziczyła ona tradycje zarówno tej jednostki założonej w 1943 roku w rosyjskim Grigoriewskoje, jak i innych historycznie związanych z 1 pułkiem lotniczym. Informacje, pamiątki i inne ważne świadectwa dotyczące dziejów lotniczych formacji stacjonujących na przestrzeni lat nieopodal Mińska Mazowieckiego można obejrzeć w sali tradycji 23 Bazy Lotniczej.

Około ośmiu hektarów wynosi powierzchnia cmentarza parafialnego w Mińsku Mazowieckim. Choć początek funkcjonowania nadsrebrzańskiego miejsca wiecznego spoczynku trudny jest do ustalenia przypuszcza się, że powstało ono pod koniec osiemnastego stulecia. Najstarsze zabytkowe nagrobki, które jeszcze dziś można zobaczyć odwiedzając nekropolię datowane są natomiast na dziewiętnaste stulecie. Pieczołowicie odnawiane są jednymi z najcenniejszych obiektów zabytkowych znajdujących się w grodzie nad Srebrną. Co więcej wraz z grobami osób zasłużonych dla rozwoju miasta i kwaterami żołnierskimi stanowią one ważne świadectwo dziejów Mińska Mazowieckiego.

Po społeczności Żydowskiej w Mińsku Mazowieckim pozostało niewiele pamiątek. Domy nie zdradzają swoich przedwojennych żydowskich właścicieli. Spacery z Historią które prowadzi w Mińsku Ewa Borkowska uchylają rąbka tajemnicy. Najbardziej widocznym śladem jest tzw Nowy Cmentarz Żydowski. Nekropolia w ciszy i cieniu drzew zabiera nas do czasów gdy miasto i kraj nie były religijnym monolitem.

Bardzo duże zasługi w upowszechnianiu wiedzy o historycznych wydarzeniach i zwyczajach związanych z ziemią mińską posiada mieszkaniec Stojadeł Zbigniew Drewicz. Z zawodu ślusarz przez kilkadziesiąt lat życia parał się różnymi profesjami. Od 1991 roku nakręcił kilkadziesiąt dokumentów uwieczniających wydarzenia z życia społeczno-kulturalnego Mińska Mazowieckiego i Stojadeł. Dla drugiej z wymienionych miejscowości zasłużył się też zakładając stowarzyszenie miłośników historii Stojadeł ,,Stojadła Wczoraj i Dziś". Z jego inicjatywy, powstała również sala poświęcona przeszłości wsi, którą zamieszkuje. Wspomniane aktywności nie wyczerpują listy działań Zbigniewa Drewicza. Czynnie działa on w Towarzystwie Przyjaciół Mińska Mazowieckiego i zespole ludowym ,,Mazowszaki". Jest też jednym z niewielu lokalnych ekspertów od gry na ligawce.

Od początku funkcjonowania Muzeum Ziemi Mińskiej w Mińsku Mazowieckim posiadało do swojej dyspozycji dwa budynki. Główną siedzibę placówki zlokalizowano w znajdującym się przy ulicy Stefana Okrzei 16 pałacyku Łubieńskiej. W willi Hubertów, mieszczącej się przy ul. Generała Kazimierza Sosnkowskiego 4 można obejrzeć pamiątki związane z 7 Pułkiem Ułanów Lubelskich. Jednostka ta stacjonowała w Mińsku Mazowieckim w latach 1923 – 1939.

Od 2005 roku w willi hrabiny Łubieńskiej jedną ze swoich siedzib posiada Muzeum Ziemi Mińskiej w Mińsku Mazowieckim. Placówka ta została powołana do życia na mocy Uchwały Rady Miasta Nr XXVI/277/05 z dnia 7 marca 2005 roku. Piętrowy budynek znajdujący się przy ulicy Stefana Okrzei 16 w Mińsku Mazowieckim stanowi miejsce gromadzenia różnorodnych przedmiotów związanych z przeszłością ziemi mińskiej oraz organizowania kulturalnych przedsięwzięć.

Od prawie sześćdziesięciu lat ważną rolę we współczesnych dziejach miasta nad Srebrną pełni Towarzystwo Przyjaciół Mińska Mazowieckiego. Pozarządowa organizacja, której korzeni można doszukiwać się w dwudziestoleciu międzywojennym dba o zachowanie pamięci o przeszłości nadsrebrzańskiego grodu. Pomocne w realizacji tego celu są rozmowy z mińszczanami, kwerendy archiwalne oraz pozyskiwanie różnych świadectw historii. Odpowiednio eksponowane przypominają one zainteresowanym osobom o mniej lub bardziej interesujących faktach z mińskomazowieckich dziejów.

Szczególną czcią wśród wiernych odwiedzających sanktuarium Matki Bożej Hallerowskiej w Mińsku Mazowieckim cieszy się wizerunek Matki Boskiej Anielskiej, zwany też Matką Boską Mińską, Matką Boską Hallerowską lub Panią Hallera, umieszczony w prawym ołtarzu bocznym.

Rozkazem z dnia 29 sierpnia 1994 roku rozpoczęto tworzenie 2 Mińsko-Mazowieckiej Brygady Obrony Terytorialnej im. gen. dyw. Franciszka Kleeberga. Miejscem stacjonowania jednostki, która została ostatecznie sformowana w lipcu 1995 roku został Mińsk Mazowiecki. W koszarach znajdujących się w mieście nad Srebrną przebywała ona przez dziesięć lat. 2005 rok przyniósł rozformowanie 2MMBOT. Liczne pamiątki związane z jej funkcjonowaniem można oglądać w jednym z pomieszczeń Działu 7 Pułku Ułanów Lubelskich Muzeum Ziemi Mińskiej w Mińsku Mazowieckim.